Wat is een aanspreekcultuur?

Een aanspreekcultuur binnen een organisatie zorgt ervoor dat medewerkers feedback kunnen geven en krijgen. Medewerkers kunnen elkaar in een open en veilige omgeving aanspreken op gedrag. Een gezonde aanspreekcultuur heeft invloed op het functioneren van de organisatie. Leren van fouten is hierbij een mooi voorbeeld.

Aanspreekcultuur is nodig voor kwaliteit en veiligheid

De grootste valkuil van veiligheids- en kwaliteitsmanagement is dat je te veel regels gaat opstellen. Een leidinggevende kan niet continu controleren of mensen zich eraan houden. Micromanagen is voor niemand leuk.

Eigen verantwoordelijkheid, betrokkenheid, teamgericht- en cliëntgericht werken zijn steeds belangrijker. Alleen maar goed werken onder direct toezicht van de controlerende leidinggevende voldoet niet meer en als medewerker ben je niet meer een passieve uitvoerder met vrijblijvende . 

Je moet erop kunnen vertrouwen dat mensen zich vanuit hun intrinsieke motivatie en professionaliteit aan de afspraken houden, elkaar erop aanspreken wanneer het niet gebeurt is dan een teken van de en indien dat niet gebeurt, elkaar daarop aanspreken.

Belemmeringen voor een aanspreekcultuur

Waarom is een aanspreekcultuur creëren zo lastig? Het is vaak een samenloop van verschillende ‘giftige’ gewoontes en gedragingen die vanuit bepaalde behoeftes voortkomen. Als mensen zich niet veilig voelen, duikt een anti-aanspreekcultuur vaak op.

• Collegialiteit: vriendschappelijk willen blijven met naaste collega’s
• Loyaliteit: druk van bovenaf voelen om niet tegen beleid of mening in te gaan

• Angst of conflictvermijding: geen goede persoonlijke grenzen durven geven
• Omstandereffect: niet willen opvallen
• Defensieve reflexen: in de verdediging schieten en hierdoor niet meer luisteren

Aanspreekcultuur stimuleren

Het creëren of stimuleren van een aanspreekcultuur kan lastig zijn. Toch zijn er wel een aantal dingen waar je aan kunt denken:

1. Zet het op de agenda

Van aanspreekcultuur een thema maken. Door het in meetings te bespreken of te benoemen, maak je duidelijk dat een goede aanspreekcultuur in het belang is van het hele team. En van klanten of patiënten. Stel hier gericht vragen over aan je werknemers.

2. Voorleven

Voorbeeldgedrag vanuit de management is erg belangrijk. Als bestuurders of directie dingen bewust niet delen, gaan medewerkers dat ook doen. Het tegenovergestelde is ook waar: Ben je  aanspreekbaar als leidinggevende, dan voelen medewerkers lager in de organisatie daar ook meer ruimte voor..

3. Zorg voor groei-mindset

Door niet alleen op resultaat te focussen maar ook op een leerproces, creëer je een groei mindset in plaats van een fixed mindset. Iemands capaciteiten staan niet vast, die veranderen. Heb je daar oog voor, dan creëer je ook meer betrokkenheid bij medewerkers.